Peyami Bayram

KISA YAZI Çok sıcak olsa da ben hep severim uzun yazı. Ders almaz, çoğunluğun okuduğu kısa yazı. Dostum, bulduğun değil aradığındır nasibin. Kim ne derse desin tercih ederim kışa yazı. Peyami Bayram İstanbul 31 Aralık 2021

  Ey Türk iyi bak denize! Yollar var sularda, saraylar ve köprüler. Altında türlü nimetler, nice cevherler; dostluğa liman, düşmana engeldir rotası denizin. Sema da senindir açıldıkça denize, Anavatanın huzur, güven ve bereketi denizde. Deniz tükenmez hazine Haydi Türk denize! https://twitter.com/peyamibayram/status/1471376395506966531?s=20

Saat kuleleri geleneksel şehir mimarisinde önemli bir yeri olan unsurlardandır. Şehir meydanlarının vazgeçilmezi de denilebilir. Bulunduğu mekana bir kimlik, bir karakter katar. Yaşanılan mekanı zamanla irtibatlandırır. İnsana zaman ve mekan ilişkisini hatırlatır. Civarındakilere geçip giden zamanı hatırlatır. Mekanı bırakıp gidecek olanlara zamanın sürekli akmakta, mekanın sabitliğine mukabil zamanın hiç durmadığını her an hatırlatmaktadır. Ayrılmalar, kavuşmalar, buluşmalar, başlamalar, bitişler hep belirli bir zamanda ve mekanda olur. Saat kulelerinin bizim mekana ait şuurumuzu zaman boyutu ile ilişkilendirmekle alakalı çok önemli bir işlevi vardır. Bu nedenle saat kuleleri mekana herhangi bir aksesuar gibi değil oraya kimlik ve kişilik kazandıracak, belki de o mekanın mührü olacak bir eser olarak tasarlanmalıdır. Tarih iz bırakanların hatıralarıyla yazılıyor. Dünyadan göçüp giden milyarlarca insandan iz bırakanlar sayılıdır. Sayılanlardan olmak ve saygın olmak eser bırakmakla ilgil...

hayat bu; yaşanıyor işte ya pislik içinde bir böcek ya da mis kokulu nadide bir çiçek sebeb-i hikmeti elimde: tuttuğum işte.. ne ben başladım, ne de ben bitirebilirim.. kudret kaleminin yazdığını ben nereden bilebilirim.. vardır benim de günahlarım; kimi aniden çıktı karşıma; cazibedar bir edayla, kimi benim sırlı odalarım; bazen firar edip içine dalarım. bazı zaman tufan, kar olur ben yine baharı ararım.. ben her şeyi hayra yorarım; yolda karşılaştığım manzarayı, içinden geçtiğim her olayı, ardımda bıraktığım bir yarayı; bilemem müsebbibi kimdir dargınlıkların, kardeş kavgalarının, amele sofrasındaki yavan aşın, açlığın, yoksulluğun, savaşın.. amenna ve saddakna; bilirim  ve ilahi emre uyarım; daima çalışırım, varsa iki elim ve bir de başım.. ne gelirse başıma; bendendir, ilahi yazgı deyip geçmem, her birine ibretle bakarım, vicdan pınarında ellerimi yıkarım, sonra, sonra o içten nazarım, ve seslenir kalbim; mazlumun gözyaşında, mağrurun dik kaşında, ya varsa benim de payım? eyvah...

Başladığımız her işe bitirilmesinin neticesinde bir beklentimiz olduğu için başlarız. Bilgi, beceri, meslek veya diploma edinmek için eğitim alır ya da öğrenim görür;  muhtelif ihtiyaçlar için gerekli parayı kazanmak maksadıyla ücretli bir işte çalışır veya ticaret yapar;  çeşitli mahsuller elde etmek için bağ, bahçe, tarla işleri ile uğraşır;  hastalığa şifa bulmak için hastaneye gider;  ziyaret, dinlenmek ve eğlenmek için seyahat eder;  mutlu bir yuva kurmak ve çocuk sahibi olmak için evleniriz.  Yani ne yaparsak yapalım o işin sonucunda bir şey elde etmek maksadıyla başlarız.  Herhangi bir işe başlamadan önce kimi insan inceden inceye bir çok plan, program ve hesap yapar, kimisi de tabiri caizse bodoslama girer işin içine. Her iki durumda da bir beklenti vardır elbette neticeden. Çok hesap edenin mi beklentisi ve/veya kazancı daha çok olur, yoksa diğerinin mi bu bilinmez. Kimin nasıl başladığı ve bitirdiğinden ziyade insanın elinde ne kaldığına baka...

Çin Halk Cumhuriyeti Dünyanın en kalabalık ülkesi. Bir buçuk milyar insanın dünyanın geri kalan kısmına her türlü ve her kalitede üretim yaparak hayatta kalma mücadelesi verdiği devasa bir ülke. Adeta dünyanın organize sanayi bölgesi. Kapitalizmin en katı haliyle yaşandığı ülke hala komünist ilkelerle yönetiliyormuş sözde! İçki ve kumar oldukça yaygın. Kazı-kazan türü çok çeşitli oyunlar neredeyse her adım başı. Bütün moda ve pahalı markaların taklitleri elbette var ama hakiki olanlarının da belki dünyada en çok satıldığı ülke. Yüzlerce dolar milyarderinin arasında dünya birincisi de Çinli. İnsanlar adeta robot gibi çalışıyor. Sabahın ilk ışıklarından önce bütün yollar hareketleniyor. Yanlış anlaşılmasın, namaza falan gitmiyor kimse , herkes işinin başına. İkinci çocuk sahibi olmak bir kaç yıl önce serbest bırakılmış. Şimdi ise üçüncüsü yasak. İkinci çocuğunu doğuran kadınlar, belirli aralıklarla hastaneye gidip gebe olup olmadığını tespit ettirmek zorunda. Gebelik altıncı aydan önce a...

Boşuna dönüp dönüp arkana bakma. Arkada bıraktıkların geçmişte kaldı. Geçmiş; ha dün ha beş veya on yıl evvel ne fark eder.. Ne sen geriye gidebilirsin ne de o günler şimdiye gelir. Hayal kurmak elbette güzeldir. Lakin hayal geçmiş zamanların hatıralarına değil gelecek tasavvuru için kurulur ve bugünden yaşanır. Bugünden emek vermediğin şeylerin hayalini istikbalde yaşama beklentisi beyhudedir. Geçmiş geçti gitti. İçinde yaşadığın bugün geçmişin pırıltılı günlerinin veya pişmanlıklarının üzerine hayal kurman için değil geleceğine plan yapman içindir. Gelecek henüz gelmedi ve en yakın gelecekte dahi senin olup olmayacağının bir garantisi yok. Dünkü olumlu veya olumsuz anılarını iyi değerlendirebilirsen onlar senin kıymetli sermayendir.  Bu sermaye cebindeyken gelecekteki hayaline ulaşmak için iki şeye ihtiyacın var; Önce istikametini doğrult, sonra sana o istikamette yoldaşlık edecek dostlarını seç. Şimdi planını yap.  Bu planını seçtiğin dostlarınla, bütün detayları ile şeffaf...

Bugün mezunu olmakla şeref duyduğum Kara Harp Okulu'ndan mezun olan teğmenler törenle diplomalarını aldılar.  O  muhteşem mezuniyet ve sancak devir teslim törenini ç ocukluk yıllarımdan itibaren her yıl merakla izlediğim gibi hala aynı heyecanla izlerim.  Bu yıl mezun olan  pırıl pırıl genç teğmenlerimizi can-ı gönülden tebrik ediyorum. Allah hepsini vatana, millete hayırlı hizmetlerde bulundursun, başarıları daim olsun.  Özellikle seksenli, doksanlı yıllarda başörtüsü düşmanlığı yapılan, irtica kovalamacası oynanan bir ortamı bizim nesil yaşadı. 34 yıl önce diploma aldığımız gün irtica soruşturması geçirmiş bir Harbiyeli olarak atılmadan mezun olabilmenin buruk sevincini yaşadığımı çok iyi hatırlıyorum. Zira teğmen olmakla atılmanın bir türünden kurtulmuştum. Fakat bundan sonraki her YAŞ toplantısında yüreğim hop edecekti. Dahası cadı avına çıkmış gibi peşimize düşenlerin verdiği rahatsızlık, evlendikten sonra eşimin başörtüsü yüzünden dışlanmalarımızı, hor gör...

İşinin erbabı, mesleğini severek icra eden, işini hakkıyla yapan, yeniliklere açık, kendini sürekli geliştiren, malzemeden çalmayan, sözünde duran, yalansız, dolansız iş yapan, zamanında başlayıp vaktinde bitiren, yanında çalıştırdığını hem eğiten hem doyuran, müşteri memnuniyetini önceleyen, beğenilmeyen ürün ve hizmeti zorla kabul ettirmeye çalışmayan, işine ve ürününe hile katmayan, hak ettiğinden fazlasını istemeyen, müşterisini, patronunu, tedarikçisini, çırağını, kalfasını aldatmayan, bilmediği, anlamadığı işi sırf para kazanma hırsıyla üstlenmeyen, kendisine yapılmasını istemediğini başkasına da yapmayan inşaat, otomobil, tesisat, elektrik, gıda, mekanik, temizlik, çiftçilik, kunduracılık, berber, kuaför, marangoz, demirci ve diğer tüm sektörlerde ve branşlarda USTA ARANMAKTADIR. Bulanın, bilenin en yakın dostuna bildirmesi iinsanlık namına rica olunur. Not: Söz meclisten içeri :) Peyami BAYRAM 1 Eylül 2021 İstanbul

Bir kaç yüzyıllık yenilgiler ve geri çekilmelerin ardından yokluk ve sefalet içindeki bir yurdun evlatları adeta küllerinden yeniden doğarcasına inşa ettikleri Türkiye Cumhuriyeti tarihinin çok önemli atılımlarından biri de Köy Enstitüleri ile yapılmıştır şüphesiz. Harap ve bitap düşmüş, yokluklar içindeki bir milletin eğitim noksanlığı giderilmeden tekrar ayağa kalkması düşünülemezdi. İşte Hasanoğlan gibi örnek bir kampüste yetiştirilen köy çocukları tekrar köylere döndüklerinde on parmağında on marifetle donanmış olarak birer eğitici, öğretmen, sağlık memuru,, hemşire ve sanatkar olarak halka ışık saçtılar, örnek oldular, umut oldular. Makus talihini yenmekten ümidi kalmamış bir milletin çocukları okumayı, öğrenmeyi, gelişmeyi ve daha pek çok şeyi onlardan öğrendiler, onların sayesinde sevdiler. Bunu nereden ve nasıl mı biliyorum? Hasanoğlan Köy Enstitüsü'nden mezun, yıllarca köylerde gece-gündüz, kar, yağmur, çamur, fırtına demeden, Allah rızası ile millet ve memleket sevdası d...

  Medya ve sosyal medyanın büyüleyici, etkileyici ve yok edici gücü üzerine düşünceler.. "Gazete, size söylettirmek istediğini söylediğinizi varsayıp yazan bültendir." (Ursula K. Le Guin, Mülksüzler) "Halkı diğerlerine karşı öfkelendirirsek karınlarının açlığını unuturlar." Charlie Chaplin Sevgili dostum, Bu dijital iletişim araçları seni o kadar iyi tanıyor ki sürekli içinde kalman için seni kolayca manipüle ediyor. Önceden vakit geçirdiğin şeylerin benzerlerini önererek sürekli vaktini alıyor. Böylece daha da fazla veri almış oluyor. Ve seni daha da iyi tanıyor. Keşke iyi niyetli olup içine çekmese. Ama ilk önce bunların sahiplerinin sıfır ahlaklı kapitalist devler olduğunu bilmen lazım. Ve bu sözde iletişim araçları ve onların içindeki çeşitli uygulama, oyun, sosyal medya vb yazılımların hiçbiri bedava ya da hayrına ya da iletişim kolaylaşsın diye yapılmış veya üretiliyor, işletiliyor değil. Adamlar sıfır üretim, sıfır mamul sevkiyatı ile tamamen veri işleyerek 2...

Herşeyi Bilenler.. (1) İnsanın her konuda bir fikri olması kadar doğal bir şey olamaz. Çünkü insan düşündüğü, aklettiği, muhakeme yaptığı oranda insandır. Bedeni, kişiliği, ailesi, çevresi, işi, mesleği, ülkesi, öteki insanlar ve hatta yaşadığı dünyanın tamamı insanın ilgi alanındadır. (2) İlgi bir konuda fikir yürütmek için kafi midir? Ya da fikir yürütmek için başka ne gerekir? Mesela insan kendi bedeni hakkında bile fikir yürütmesi için bilgi sahibi olmak durumundadır. Yoksa tıp bilimi ve hekimlere gerek kalmazdı. (3) Son yıllarda dijital iletişim araçlarının yaygınlaşması ve her türlü veri akışının hızlı olması insanları büyük bir yanılgıya sürüklemiştir. Yığınla resim, video vs verinin günün her saatinde önüne serildiği insan bilgi sahibi olduğu zannına kapılıyor maalesef. (4) Bu yanılgı ve zaten içinde saklı olan üstünlük, bilmişlik kompleksi bir araya gelince karşımıza her konuda uzman kesilen yarım akıllı, kıt muhakeme kabiliyeti olan, güya herşeyden haberdar aslında malumatfur...