FAS İZLENİNLERİM ALLAH, VATAN, MELİK

FAS İZLENİNLERİM

ALLAH, VATAN, MELİK



Afrika'nın kuzeybatısında, kuzeyinde Akdeniz, batısında Atlas Okyanusu, doğusu ve güneyi çöl olan, parlamenter monarşi(krallık) ile yönetilen, Osmanlı hakimiyeti altına girmemiş tek kuzey Afrika ülkesi. Anadilleri Arapça ve Berberice(%20) fakat her yerde ve resmi olarak dahi Fransızca(kuzeyde buna İspanyolca) ön planda, Arapça ikinci dil veya fakir, eğitimsiz, varoş dili gibi kalmış olmasına rağmen onların konuştuğu  Arapça'ya da bariz oranda Fransızca karışmış.  32 milyon nüfusa sahip, 447.000 km2 genişliğinde toprakları olan, Afrika Birliği Üyesi olmayan tek Afrika ülkesi. Başkent Rabat, en büyük şehir Casablanca(Arapça aslı Dar'ul Beyda), diğer önemli şehirleri ise Merakeş, Fez, Meknes. 

Kral 6ncı Muhammed ılımlı görüşleri ile öne çıkan, oldukça geri düzeydeki refah seviyesine rağmen halkın "fukara babası" diye nitelediği bir monark. 

Devletin resmi sloganı: Allah, Vatan, Melik(Kral)... 

Türkiye ve diğer İslam ülkeleri için çok tanıdık  çağrışımlar içeren bu üç kelime hakkında çok şey söylenebilir fakat bu konuya burada girmeyelim. 

İktidarda tanıdık bir parti var; Adalet ve Kalkınma Partisi :)
Evet, şaka değil, buradaki iktidar partisi de bizdeki ile aynı ismi taşıyor. 

Mülayim, sevecen, canayakın, bir çok yönüyle bize bir hayli benziyor Faslılar.
Arapça Mağrip, diğer dillerde ise Morocco, Maroc ve benzer telaffuzlar olmasına karşın dünyada ülkelerine bizden başka Fas diyen başka bir millet olmamasına bir anlam veremiyorlar.  Fez adında tarihi bir şehirleri var, belki de ondandır? 

Türkiye'ye karşı müthiş bir sempati var. 
Fransız kolonyalizminin etkisindeki halkın Türkiye hayranlığına evrilmesinin nedenlerinin anlaşılması için derin analizlere ihtiyaç var. 
İlk bakışta bizim batılı yaşam tarzımız ile laik ve demokratik müslüman bir cumhuriyetimizin olmasının etkili olduğunu düşündürüyor. 

Ayrıca son yıllarda Türk dizilerinin çok izlenmesi Fas halkını ve özellikle gençleri bir hayli etkilediği gözleniyor. Şimdilerde bizde bu kadar eleştirilen bu dizilerin bizi ne kadar doğru yansıttığı ise ayrı bir soru işareti kanımca. 

İlk defa 2001 yılında yine bir iş için geldiğim Casablanca'da 15 yıl aradan sonra gördüğüm en bariz değişiklikler;

⁃ şehir daha da kalabalıklaşmış dolayısıyla trafik sorunu dünyanın bütün büyük şehirlerindeki gibi,

⁃ çağın hastalığı mobil iletişim ve internet burada da ön planda fakat altyapı bizden oldukça geride, sağlıklı bir telefon görüşmesi yapmak bile oldukça zor(uluslararası) ve internet çok yavaş,

⁃ batı yaşam tarzı daha fazla hakim hale gelmiş, geleneksel/örfi yaşam merkezden iyice uzaklaşmış,

⁃ Toplu taşımada gayet güzel ve konforlu tramvaylar hizmete girmiş fakat yetersiz. İnsanlar duraklarda uzun kuyruklarda bekliyorlar. 

⁃ Geçen 15 yılda Fas'ta Türk ürünlerinin ciddi anlamda arttığı, marka ve kalite olarak tercih edildiği, Türk girişimcilerin sayısının arttığı da  bizim açımızdan iyi bir gelişme. İhraç ettiğimiz dizilerden yukarıda bahsetmiştim.
⁃ Son olarak not etmeliyim döviz bürosunda 9,5 dirhem olarak bozdurduğumuz doları iki akşam yemek yediğimiz Türk restoranı son günde bizden hesap alırken dışarıda bozdurduğumuz fiyatı söylememize rağmen 8,5 dirhem olarak hesapladı :( 
Bu da bizim gerçeğimiz; "Türk'ün Türk'ten başka dostu yoktur" diyenlere!

Peyami Bayram
04/04/2016, Casablanca

Resimde görülen; Hasan II Camii, yaklaşık 120.000 kişinin aynı anda namaz kılabildiği, denize dolgu yapılarak Atlas Okyanusu kıyısında inşa edilmiş dünyanın altıncı büyük camii.